ΡΗΞΗ ΠΡΟΣΘΙΟΥ ΧΙΑΣΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΠΡΟΣΘΙΟΣ ΧΙΑΣΤΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ;
Ο Πρόσθιος Χιαστός Σύνδεσμος (ΠΧΣ), είναι ο ένας εκ των τεσσάρων σημαντικότερων συνδέσμων της άρθρωσης του γόνατος (οι άλλοι τρεις είναι ο Οπίσθιος Χιαστός Σύνδεσμος(ΟΧΣ), Ο Έσω Πλάγιος Σύνδεσμος και ο Έξω Πλάγιος Σύνδεσμος). Ονομάζεται «Πρόσθιος» λόγω της πρόσθιας εντόπισής του σε σχέση με τον Οπίσθιο Χιαστό Σύνδεσμο, και «Χιαστός», λόγω της λοξής πορείας του, που έχει σαν αποτέλεσμα να χιάζεται με τον Οπίσθιο Χιαστό Σύνδεσμο.
Ο ΠΧΣ αποτελεί τον σπουδαιότερο,ίσως, σταθεροποιητικό σύνδεσμο του γόνατος,καθώς αποτρέπει την προς τα εμπρός παρεκτόπιση της κνήμης σε σχέση με τον μηρό.
ΠΟΙΟΙ ΠΑΘΑΙΝΟΥΝ ΣΥΧΝΟΤΕΡΑ ΡΗΞΗ ΠΧΣ;
Από διάφορες στατιστικές μελέτες προκύπτει ότι οι αθλητές που ασχολούνται με αθλήματα που εμπεριέχουν απότομες επιβραδύνσεις και απότομες στροφικές κινήσεις (PIVOT) ,όπως είναι το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ ,το τένις κ.ά.,παρουσιάζουν περισσότερες πιθανότητες να υποστούν ρήξη του ΠΧΣ. Μάλιστα, οι γυναίκες αθλήτριες των εν λόγω αθλημάτων, είναι πιο επιρρεπείς σε ρήξη του ΠΧΣ σε σχέση με τους άντρες,λόγω ιδιαίτερων ανατομικών χαρακτηριστικών.
ΤΙ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΕΧΕΙ Η ΡΗΞΗ ΤΟΥ ΠΧΣ;
Στο κλασικό ιστορικό της ρήξης του ΠΧΣ αναφέρεται,ότι ένας αθλητής υπέστη στροφική κάκωση χωρίς επαφή με τον αντίπαλο, άκουσε ή αισθάνθηκε έναν «ξερό κρότο»,και παρουσίασε αμέσως επώδυνη ενδαρθρική συλλογή (το λεγόμενο «αίμαρθρο»).
Εφόσον η ρήξη του ΠΧΣ δεν αντιμετωπιστεί, οι ασθενείς στη συνέχεια περιγράφουν υποτροπιάζοντα επεισόδια υποκειμενικής αστάθειας του γόνατος, κατά την άθληση, την ανάβαση ή κατάβαση κλίμακος, ακόμα και κατά την βάδιση. Μεμονωμένη ρήξη του ΠΧΣ συμβαίνει σπάνια.Στο 50-75% των περιπτώσεων συνυπάρχει ρήξη του έξω ή του έσω μηνίσκου, ενώ συχνά συνυπάρχει και κάκωση του έσω πλαγίου συνδέσμου.
ΠΩΣ ΔΙΑΓΙΓΝΩΣΚΕΤΑΙ Η ΡΗΞΗ ΤΟΥ ΠΧΣ;
Η διάγνωση της ρήξης του ΠΧΣ γίνεται από το ιστορικό και τον μηχανισμό τραυματισμού του ασθενούς, από την ενδελεχή φυσική εξέτασή του (Lachman test, Pivot shift test, Πρόσθια συρταροειδής δοκιμασία κ.ά.), ενώ επιβεβαιώνεται με τη διενέργεια Μαγνητικής Τομογραφίας του τραυματισμένου γόνατος.
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ – ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΡΗΞΗΣ ΠΧΣ.
Μέχρι πρότινως επικρατούσε η άποψη ότι η ρήξη του ΠΧΣ, εφόσον δεν θεραπευθεί χειρουργικά, αποτελεί την «αρχή του τέλους» για το γόνατο. Ακόμη και σήμερα όμως, επικρατεί μεγάλη αντιπαράθεση όσον αφορά στο «πότε και ποιους ασθενείς» αντιμετωπίζουμε χειρουργικά.
Η αντιμετώπιση μπορεί να είναι συντηρητική ή χειρουργική.
Στη συντηρητική αντιμετώπιση υπάγονται ασθενείς με σχετικά μικρή εώς καθόλου χαλαρότητα-αστάθεια, καθώς και λιγότερο ενεργά αθλούμενα άτομα.Ακολουθείται ειδικό,επίμονο και μακροχρόνιο(10-14 εβδομάδες) πρόγραμμα αποκατάστασης, το οποίο εστιάζει στην αντιμετώπιση του οιδήματος, την ενδυνάμωση του τετρακεφάλου και των λοιπών μυϊκών ομάδων του σκέλους,και στην προοδευτική επάνοδο στις όποιες δραστηριότητες του ασθενούς.
Η χειρουργική αντιμετώπιση συνιστάται σε ασθενείς με εκσεσημασμένη χαλαρότητα-αστάθεια,σε όσους συμμετέχουν σε αθλοπαιδιές που περιλαμβάνουν περιστροφές του σώματος γύρω από τον κατακόρυφο νοητό άξονα,καθώς και σε όσους αποτυγχάνει η συντηρητική αντιμετώπιση.
Πλέον η χειρουργική αποκατάσταση γίνεται αρθροσκοπικά, με τη δημιουργία μικρών τομών και τη χρήση μοσχευμάτων, τα οποία μπορεί να είναι είτε συνθετικά, είτε του ασθενούς(αυτομόσχευμα ισχνού-ημιτενοντώδους, επιγονατιδικού τένοντα,τετρακεφάλου),είτε πτωματικά.
Το χειρουργείο πρέπει να εκτελείται πάντα από εξειδικευμένο στις αρθροσκοπικές μεθόδους και τεχνικές Ορθοπαιδικό Χειρουργό,διαρκεί από 1 μέχρι 2 ώρες συνήθως,με γενική ή ραχιαία αναισθησία.Ο ασθενής κινητοποιείται άμεσα την ίδια ημέρα και ξεκινά να βαδίζει με πατερίτσες,ενώ το πρόγραμμα φυσιοθεραπείας μπορεί να ξεκινήσει από την επόμενη ημέρα, οπότε και ο ασθενής εξέρχεται από το νοσοκομείο.
Ο ασθενής μπορεί να επανέλθει στην δουλειά του ακόμη και μετά από 2 μέρες,εφόσον κάνει καθιστική εργασία ,ενώ η πλήρης επάνοδος στις αθλητικές δραστηριότητες γίνεται στους 6 μήνες από το χειρουργείο.